بلوغ زودرس چه پیامدهایی دارد؟

بلوغ زودرس به مواردی گفته می‌شود که علائم بلوغ، زودتر از سن طبیعی در کودکان دیده شود. این علائم می‌توانند هورمونی و جسمی باشند. دلایل بسیار زیادی بر این عارضه اثر گذارند و اگر این اتفاق زودتر از سن مورد نظر پدیدار شود، پیامدهایی را بدنبال خواهد داشت که ممکن است در مواردی خوشایند نباشند. ما در این مقاله می‌خواهیم در رابطه با بلوغ زودرس دختران و پسران با شما همراهان عزیز مجله پزشکی صحبت کنیم پس برای شناخت علائم و همچنین عوارض بلوغ زودرس، ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.

یکی از مهم‌ترین راه های جلوگیری از بلوغ زودرس، توجه ریزبینانه به علائمی است که فرزندان از خود نشان می‌دهند آگاهی به این امر که کودکی در معرض بلوغ زودرس است، می‌تواند یک زنگ خطر بوده و راه را برای پیشگیری باز بگذارد البته درمان در این موارد تنها به تاخیر انداختن بلوغ است. در بسیاری از مواقع هم با تشخیص پزشک متخصص غدد، درمانی نیاز نیست. ممکن است شما هم بخواهید بدانید که چرا این بلوغ زودتر از زمان خود اتفاق می‌افتد و آیا می‌توان این حالت را مدیریت کرد و آن را عقب انداخت؟ اثرات جسمی و روحی این این عارضه در کودکان چیست؟ در ادامه ما حقایقی در مورد علت وقوع بلوغ زودرس را با شما درمیان خواهیم گذاشت.

بلوغ زودرس چیست؟

بلوغ زودرس، سن یکسانی در دختران و پسران ندارد با توجه به سن بلوغ در آن‌ها، سن بلوغ زودرس هم اندازه گیری می شود. بلوغ طبیعی در دختران بین سنین 8 تا 14 سالگی اتفاق می‌افتد و در میان پسرها این سن به 9 تا 15 سالگی می رسد. هنگامی‌که این بلوغ زودتر از سن معمول اتفاق بیفتد، پزشکان آن را بلوغ زودرس می‌نامند و به دنبال دلایلی برای بروز این عارضه هستند.

بلوغ زودرس اصولاً همراه با جهش رشدی و رشد استخوان ها همراه می شود. اگر پسری در سن نه سالگی و دختری قبل از سن هشت سالگی، از خود علائم بلوغ را نشان دهد، این عارضه بلوغ زودرس تشخیص داده می‌شود. آمار بلوغ زودرس در بین کودکان روبه افزایش است به‌گونه‌ای که اکنون می‌توان گفت از هر پنج هزار کودک، ده کودک دچار بلوغ زودرس می شوند.

انواع بلوغ زودرس

بلوغ زودرس مرکزی: از شایع‌ترین نوع بلوغ زودرس، می توان به بلوغ زودرس مرکزی اشاره کرد. این نوع بلوغ مانند بلوغ طبیعی است و با همان روند پیش می‌رود اما زودتر از موعد مقرر. در این شرایط هورمونی به نام گونادوتروپین توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود این هورمون بیضه‌ها و تخمدان‌ها را تحریک می کند تا هورمون‌های جنسی استروژن و تستوسترون ترشح شوند. این هورمون‌ها باعث تغییرات جنسی در پسران و دختران می‌شوند.

بلوغ زودرس محیطی: این بلوغ یک بلوغ کاذب است و نمی‌توان برای آن شرایط یکسانی را در نظر گرفت. اصولاً این بلوغ کمتر اتفاق می‌افتد و مانند بلوغ مرکزی، هورمون‌های تستوسترون و استروژن هستند که علائم بلوغ را نشان می دهند اما غده هیپوفیز و مغز درگیر نمی‌شوند. علت‌های بلوغ زودرس محیطی را می‌توان اختلال در عملکرد تخمدان، غدد آدرنال، بیضه و غده تیروئید دانست.

بیماری‌هایی با علائم شبیه به بلوغ زودرس

تلارک زودرس: در این بیماری و اختلال، سینه‌ها زودتر از موعد مقرر بزرگ می‌شوند و این اختلال را می‌توان در دختران کوچک مشاهده کرد. اصولاً والدین با دیدن این نشانه بسیار نگران شده و فکر می‌کنند که کودک آن‌ها دچار بلوغ زودرس شده است اما این یک اختلالی جدا از بلوغ زودرس است و می‌توان آن را نگران‌کننده نامید اما مربوط به بلوغ زودرس نیست و باید تحت نظر پزشک متخصص به درمان آن پرداخت.

پوبارک زودرس: در این اختلال موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل در سنین پایین‌تر از بلوغ شروع به رشد کردن می کند پوبارک زودرس به علت ترشح هورمون غدد آدرنال اتفاق می‌افتد و ارتباطی به و بلوغ زودرس ندارد. اصولاً در این شرایط هم والدین آن را با بلوغ زودرس اشتباه می‌گیرند. این اختلال باید حتماً توسط پزشک درمان شود زیرا ممکن است این روند ترشح هورمون آدرنال بیش از حد نیاز، ادامه پیدا کند.

متخصصین در این زمینه عقیده دارند که زمان بلوغ در کشورهایی چون آمریکا زودتر از دهه‌های اخیر شروع می‌شود اما این زود هنگامی بیشتر در مورد علائم است و سن عادت ماهیانه در دختران را می‌توان مانند گذشته دانست.

علائم بلوغ زودرس

می توان این علائم را در دختران و پسران متفاوت دانست و البته علائم بلوغ زودرس هم مانند بلوغ طبیعی است و فقط از نظر زمانی با هم متفاوت هستند.

علائم بلوغ زودرس در دختران:

• بزرگ شدن سینه که جزو اولین نشانه‌ها است

• رویش مو در ناحیه تناسلی و زیر بغل

• قد کشیدگی و رشد سریع

• شروع عادت که اصولاً بطور میانگین دو تا سه سال پس از شروع علائم دیده می شود.

علائم بلوغ زودرس در پسران: 

• رشد در ناحیه بیضه

• رشد آلت تناسلی و کیسه بیضه

• بم شدن صدا

• رویش مو در ناحیه تناسلی و زیر بغل

• جهش رشدی

علل بلوغ زودرس

متخصصین در این زمینه به شواهد روشنی نرسیده‌ام که چه عواملی می‌تواند این بلوغ را زودتر از موعد مقرر نشان دهند مخصوصاً در رابطه با دختران. عواملی که در ادامه خواهید خواند، علت‌های اصلی نیستند اما می‌توانند به بروز بلوغ زودرس کمک کنند.

جنسیت: در رابطه با بلوغ زودرس، می توان گفت دختران ده برابر بیشتر از پسران در معرض ابتلا به آن قرار دارند.

نژاد: محققین اعلام داشته‌اند که دختران آفریقایی آمریکایی زود تر از دختران سفیدپوست دچار بلوغ می شوند.

چاقی: مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده که نشان می‌دهد دختران کوچک و چاق، احتمال ابتلا به بلوغ زودرس را بیشتر از دختران با وزن طبیعی دارند اما در رابطه با پسران چیزی را نمی‌توان در این زمینه به قطعیت بیان کرد.

ژنتیک: جهش‌های ژنتیکی می‌تواند باعث بلوغ زودرس شود. کودکانی که دارای خواهر یا برادری با بلوغ زودرس هستند، احتمال ابتلا به بلوغ زودرس در آن‌ها بیشتر از سایر کودکان است.

فرزندخواندگی بین‌المللی: تحقیقی در این زمینه انجام‌شده و نشان می دهد که اگر کودکی خارج از کشور خود به فرزندخواندگی پذیرفته شود، بیست درصد بیشتر از کودکان دیگر در معرض ابتلا به بلوغ زودرس قرار دارد.

اختلالات پزشکی: اختلالات پزشکی در دوران کودکی می‌تواند باعث ایجاد بلوغ زود رس شود که اصولاً در پسران زیر شش سال شایع‌تر از دختران است.

عوارض بلوغ زودرس

بلوغ جنسی می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

کوتاهی قد: کودکانی که دچار بلوغ زودرس می شوند، زمان کمتری برای قد کشیدن دارند درنتیجه در بزرگسالی آن‌ها را افرادی قد کوتاه می‌دانند. هنگامی‌که بلوغ اتفاق می‌افتد، رشد نیز متوقف می شود درنتیجه کودکانی که قد کوتاهی دارند و علائم بلوغ زودرس را از خود نشان می دهند، توسط متخصصین غدد داروهایی را دریافت می‌کنند که این زمان به طول بیانجامد.

مشکلات رفتاری: مطالعاتی که در این زمینه انجام‌شده نشان می‌دهد که کودکانی که دچار بلوغ زودرس می شوند، اصولاً از اختلالات رفتاری هم رنج می‌برند مخصوصاً اگر رشد خوبی نداشته باشند.

فعالیت‌های جنسی: باید گفت هرچند که خانواده‌ها در این زمینه بسیار نگرانند اما تحقیقات نشان داده رابطه مشخصی میان این دو مورد وجود ندارد.

استرس: نوجوانان در دوران بلوغ، اخلاقی توفانی داشته و شاید سخت‌ترین دوران زندگی را بگذرانند. هنگامی‌که این اتفاق در کودکان با سن پایین‌تر اتفاق بیفتد، این فشار و استرس بیشتر می شود. احساس ناخوشایند و تغییر ظاهر نسبت به همسن های خود می‌تواند ضربه‌های زیادی را به آن‌ها وارد کند و از آن ها فردی نگران و مضطرب بسازد.

نکاتی که باید بدانید

• تنها نگرانی در رابطه با بلوغ زودرس، چاره کار نیست بلکه بهتر است علائم را در کودک پیگیری کنید و اگر علائم بلوغ زودرس مشاهده گردید، حتماً با پزشک متخصص غدد مشورت نمایید.

• بلوغ زودرس یک بیماری ترسناک نیست بلکه اختلالی است که می‌توان اگر نیاز به درمان داشته باشد، اقدامات پیشگیرانه انجام داد.

• علائم بلوغ زودرس را بشناسید و آن را با علائم مربوط به بیماری‌های دیگر اشتباه نگیرید زیرا درمان‌های اشتباه ممکن است شرایط را سخت‌تر کند.

• درصد بالایی از کودکانی که دچار بلوغ زودرس می‌شوند، از لحاظ روانی و سلامتی مشکلی نداشته و نیاز به درمان خاصی ندارند.

بیشتر بخوانید:

ارث فرزند از پدر  
 پرخاشگری نوجوان
 کودک آزاری
 نوجوانی و چاقی