بواسیر یا همان بیماری هموروئید چیست؟
بواسیر و راه های درمانی آن، یکی از مقوله های مهم در حوزه بیماری ها است. برای بواسیر می توان درمان های دارویی و خانگی را همزمان مورد استفاده قرار داد.
عموم مردم بیماری هموروئید را به نام بواسیر می شناسند. این بیماری ارتباط مستقیمی با شیوه زندگی، رژیم غذایی و تحرک افراد دارد.
در قدیم بیشتر افراد مسن درگیر بیماری دردناک بواسیر می شدند و امروزه با توجه به شیوه زندگی ناسالم، بیماری بواسیر در افراد جوان هم به وفور دیده می شود.
سریع ترین درمان بواسیر کدام است؟
سریعترین درمان برای بواسیر و جلوگیری از پیشرفت آن، تغییر عادت های اشتباه و سبک زندگی است. اگر شما هم به بیماری بواسیر مبتلا شده باشید، می دانید چه درد ناخوشایندی همراه با این بیماری است.
بیماری هموروئید به گونه ای است که عده زیادی هنگام ابتلا به آن، به دلیل خجالت، از مراجعه به پزشک و معاینه سرباز می زنند و همینن مورد می تواند درمان بواسیر را به جراحی بکشاند!
تمام انواع بیماری بواسیر لزوما منجر به جراحی نمی شوند. اولین قدم در این بیماری پیشگیری است که به راحتی امکانپذیر است.
ما قصد داریم در این بخش از مجله پزشکی به بیماری بواسیر، انواع آن و درمان های خانگی بواسیر بپردازیم.
انواع بیماری بواسیر + درجه بندی آن
بواسیر با توجه به محل تشکیل و درجه پیشروی آن، تقسیمبندی میشود. در ادامه به انواع هموروئید و درجهبندی آن اشاره میکنیم.
هموروئید داخلی
بواسیر داخلی در روده بزرگ شما یافت می شود و همیشه نمی توان آن را دید. زیرا در عمق مقعد شما میباشند وقابل مشاهده نیستند. هموروئید داخلی معمولاً جدی نیستند و خود به خود از بین می روند.
گاهی اوقات هموروئید داخلی میتواند متورم و از مقعد آویزان شود که به عنوان هموروئید پرولاپس شناخته می شود.
هیچ عصبی وجود ندارد، در نتیجه درد در روده بزرگ را تشخیص نمی دهید. بنابراین همیشه نمی توانید متوجه هموروئید داخلی شوید.
انواع هموروئید یا بواسیر داخلی
بواسیر درجه۱ :
سیاهرگها گشاد شده اند ولی هرگز از مقعد خارج نمی شوند و تنها علامت آنها خونریزی است.
بواسیر درجه ۲:
علاوه بر خونریزی زائده نیز وجود دارد در واقع سیاهرگهای گشاد شده در زمان دفع از مقعد خارج می شوند لیکن با پایان اجابت مزاج خودبخود به داخل مقعد بازگشت می کنند.
بواسیر درجه ۳:
علاوه بر خونریزی هموروئید از ناحیه مقعد خارج شده ولی خودبخود به داخل مقعد باز نمی گردند و با دست به داخل بر گردانده می شوند.
بواسیر درجه ۴:
زائده هموروئید بزرگ شده و از مقعد بیرون می زند و توده های بواسیری حتی به کمک دست به داخل مقعد بر نمی گردند.
علائم هموروئید داخلی
در صورت پیشرفت ممکن است باعث علائمی شوند، از جمله:
درد و ناراحتی |
خونریزی |
خارش |
سوزش |
توده و یا تورم نزدیک مقعد |
مشاهده خونریزی در دستمال توالت پس از دفع |
بواسیر پرولاپس
هموروئید پرولاس و یا بیرون زدگی مقعد نیز یکی از انواع هموروئید می باشد، این نوع هموروئید هنگامی رخ می دهد که هموروئید داخلی متورم شده و از مقعد خارج شود.
انواع هموروئید پروپلاس
پزشکان ممکن است براساس مدت زمان بیرون بودن پرولاپس، یک درجه را برای یک بواسیر تعیین کنند:
درجه یک
اصلاً پرولاپس نیست.
درجه دو
پرولاپس است ولی خودشان درمان می شوند.
درجه سه
پرولاپس است و خودتان باید آن را به داخل فشار دهید.این نوع ممکن است به درمان احتیاج داشته باشد تا بسیار دردناک نشوند.
درجه چهار
پرولاپس است و شما نمی توانید آن را بدون درد زیاد به داخل فشار دهید.
علائم هموروئید پرولاپس
-
بواسیر پرولاپس مانند برآمدگی و تورم بیرون مقعد شما است.شما می توانید با استفاده از یک آینه آن را ببینید.
-
هموروئید پرولاپس ممکن است به غیر از بیرون زدگی علائم دیگری نداشته باشد، یا ممکن است باعث درد، ناراحتی، خارش یا سوزش شود.
-
در برخی موارد، ممکن است برای برداشتن یا اصلاح هموروئید پرولاپس به جراحی احتیاج داشته باشید تا بعداً باعث درد و عوارض دیگر نشود.
هموروئید خارجی
بواسیر خارجی در مقعد شما ایجاد می شود، دقیقاً بر روی سطح جایی که محتویات روده شما بیرون می آید.
همیشه قابل مشاهده نیستند، اما گاهی اوقات به مانند توده هایی بر سطح مقعد دیده می شود.
هموروئید خارجی معمولا یک مسئله پزشکی جدی نیست. اما در صورت ایجاد اختلال در زندگی تان بر اثر درد و ناراحتی، به پزشک مراجعه کنید.
علائم هموروئید خارجی
علائم هموروئید خارجی اساسا مشابه بواسیر داخلی است.
اما از آنجا که خارج از روده بزرگ شما قرار دارند، ممکن است احساس درد یا ناراحتی بیشتری در هنگام نشستن، فعالیت بدنی یا دفع داشته باشید.
همچنین دیدن آنها زمانی که متورم هستند آسان تر است، رنگ آبی رگ های منقبض زیر پوست سطح مقعد دیده می شود.
هموروئید ترومبوز
بواسیر ترومبوز شامل یک لخته خون (ترومبوز) در بافت هموروئید است. هموروئید ترومبوز نیز یکی از انواع بواسیر می باشد که ممکن است مانند توده یا تورم در اطراف مقعد ظاهر شوند.
هموروئید ترومبوز اساسا یک هموروئید پیچیده است که در آن لخته شدن خون تشکیل می شود.
علائم هموروئید ترومبوز
لخته شدن خون ممکن است در بواسیر داخلی و خارجی اتفاق افتد و علائم آن عبارتند از:
-
درد شدید و خارش
-
تورم و قرمزی
-
رنگ آبی در اطراف هموروئید
-
به یکباره ظاهر می گردد
اگر شاهد افزایش درد، خارش، و یا التهاب در اطراف قسمت مقعد و روده بزرگ خود بودید، در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید.
علت ایجاد بواسیر
شایعترین علت بواسیر یبوست طولانی مدت و دفع دردناک مدفوع به همراه زور زدن زیاد است. این دو مورد گفته شده سبب افزایش فشار داخل شکم و مانع بازگشت خون وریدی در مخرج میشوند.
هر مانع بازگشت خون ورید میتواند سبب ایجاد هموروئید شود. رگها در اطراف مقعد تمایل به کشش تحت فشار دارند و ممکن است برآمدگی و یا تورم داشته باشند.
از جمله مواردی که باعث افزایش فشار به رگهای مقعد میشوند:
چاقی |
حاملگی |
بلند کردن اجسام سنگین |
ژنتیک |
سیروز کبد |
شقاق (fissure) |
تنش در طی حرکات روده |
برای مدت زمان طولانی در توالت نشستن |
اسهال مزمن یا یبوست که با قرص اسهال رفع نشده باشد |
مقاربت مقعدی |
رژیم غذایی کم فیبر |
بواسیر و روده تحریک پذیر به علت یبوست شدید و طولانی به هم مرتبت می باشند |
تشخیص بواسیر
پزشک شما ممکن است بواسیر خارجی را ببیند. تشخیص بواسیر داخلی ممکن است شامل معاینه کانال مقعد و روده شما باشد.
معاینه انگشتی جهت تشخیص بواسیر
پزشک شما یک دستکش دست میکند و انگشت را که به یک روان کننده آغشته شده را به داخل مقعد شما وارد می کند. او هر چیز غیر عادی مانند تومور را احساس می کند.
بازرسی بصری
از آنجا که بواسیر داخلی اغلب بسیار نرم است که در طی معاینه رکتوم احساس شود ، پزشک شما ممکن است قسمت پایین روده بزرگ شما و رکتوم را با آنوسکوپ ، پروکتوسکوپ یا سیگموئیدوسکوپ معاینه کند.
استفاده از کولونوسکوپی جهت تشخیص هموروئید
اگر پزشک بخواهد کل روده شما را با استفاده از کولونوسکوپی معاینه کند:
-
علائم و نشانه های شما نشان می دهد که شما ممکن است بیماری دستگاه گوارش دیگری داشته باشید.
-
شما عوامل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ دارید.
-
شما میانسال هستید و کولونوسکوپی اخیر نداشته اید.
بیماری بواسیر و میزان گسترش آن به چه عواملی بستگی دارد ؟
میزان گسترش بیماری بواسیر به عوامل متنوعی بستگی دارد برخی از مهمترین عواملی که وجود دارد عبارتند از :
-
سن
بیشتر در سن ۴۵ تا ۶۵ سال افراد به این بیماری دچار می شوند البته امروزه شاهد کاهش رنج سنی هستیم.
-
جنسیت
به طور کلی هم مردان و هم زنان به این بیماری دچار می شوند. اما در ایران بیشتر زنان به بیماری بواسیر مبتلا می شوند.
-
نوع فعالیت
یکی از مهمترین و اصلی ترین دلایل مبتلا شدن افراد به بیماری یکجا نشینی است. شما به صورت روزانه فعالیت داشته باشید تا به این بیماری دچار نشوید.
-
وزن
آن دسته از افرادی که وزن بالایی دارند بیشتر به این بیماری دچار می شوند، زیرا آنها فشار بیشتری به ناحیه مقعد خودوارد می کنند. مخصوصا چربی شکمی
-
رژیم غذایی
شما باید رژیم غذایی خود را به نوعی برنامه ریزی کنید که دارای فیبر زیادی باشد تا به یبوست و بیماری بواسیر دچار نگردید.
روشهای درمان سریع و قطعی بواسیر خارجی و داخلی
برای درمان سریع و خلاص شدن از بیماری بواسیر باید طبق تشخیص پزشک بعد از بررسی میزان پیشرفت بیماری و نوع و درجه آن، یکی از روشهای درمانی زیر انجام شود.
هموروئیدکتومی
این روش همان جراحی سنتی بواسیر یا هموروئید است که تحت بی حسی یا بی هوشی انجام میگیرد.
هموروئیدکتومی تنها برای بواسیرهای پیشرفته کاربرد دارد و نمیتوان آن را به عنوان درمان سریع بواسیر به شمار آورد. انجام عمل جراحی به جز در مواردی محدود صورت نمیگیرد.
در مورد این سوال که آیا امکان بازگشت بواسیر وجود دارد؟ باید گفت عود کردن مجدد بواسیر، به خود بیمار بستگی دارد.
شما می توانید با تغییراتی در تغذیه و تغییر سبک زندگی خود میزان برگشت علائم را به طور چشمگیری کاهش بدهید.
لیزر
یکی از روشهای قطعی برای درمان سریع بواسیر خارجی بدون جراحی، استفاده از لیزر است. این روش که در زمانی کوتاه و در کلینیک انجام می شود، بسیار رضایت بخش بوده و عوارض عمل سنتی را به دنبال ندارد.
همچنین در روش درمان هموروئید با لیزر، بیمار درد و خونریزی را احساس نخواهد کرد و نیازی به بیهوشی و بستری در کلینیک نیست.
آیا احتمال بازگشت بواسیر بعد از درمان آن با لیزر وجود دارد یا نه ؟
در مورد درمان بواسیر با لیزر امکان عود مجدد آن وجود ندارد و یا اینکه این احتمال بسیار کمتر از سایر روش های درمانی می باشد
رابربند
یکی دیگر از روشهای درمان بواسیر خارجی، قطع جریان خونرسانی به زائده هموروئید است که به آن رابربند گفته میشود.
در این روش یک حلقه لاستیکی به دور هموروئید انداخته میشود و بعد از گذشت حدوداٌ یک هفته زائده بواسیری سیاه شده و میافتد که معمولا همراه با درد زیادی است.
اسکلروتراپی
یکی از روشهای قدیمی برای درمان سریع بواسیر یا هموروئید است که باعث کاهش سریع التهاب این بیماری میشود.
اسکلروتراپی تزریق نوعی ماده مخصوص در رگهای خونی بواسیر است که منجر به کوچک شدن و بهبود تورم آنها می شود. این روش بصورت سرپایی انجام شده و درد ندارد.
سخن آخر
درمان بواسیر می تواند تنها تغییراتی ساده در شیوه زندگی باشد. سالم زیستن، تغذیه سالم و تحرک کافی با مدیریت استرس روزانه، می تواند به خوبی علائم هموروئید را کنترل کند.
در درمان اولیه بواسیر می توان از داروهای گیاهی و توصیه های طب سنتی اشاره کرد که در مقاله ای دیگر در این رابطه توضیحات کاملی به شما عزیزان خواهیم داد.
منابع:
بیشتر بخوانید: