کبد چرب بیماری قرن اخیر + ۸ علامتی که می گوید کبد چرب دارید! (بخش اول)
در رابطه با بیماری کبد چرب بیشتر بدانید
اولین قدم در درمان کبد چرب، شناخت آن است. این روزها و با زندگی های کم تحرک ماشینی، شاهد آمار روز افزون مبتلایان به بیماری کبد چرب هستیم.
fatty liverبیماری است که با اشتباهات غذایی ایجاد می شود و متاسفانه آمار نشان می دهد که حدود ۴۰ درصد از مردم ایران مبتلا به آن هستند.
این بیماری عوارض شدیدی برای اعضای بدن ایجاد می کند که در ادامه این مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد.
۵٪ تا ۱۰٪ وزن کبد در حالت نرمال، از بافت چربی تشکیل می شود. اگر بافت چربی بیش از۱۰٪ وزن کبد را تشکیل دهد، به آن کبد، کبد چرب گفته می شود.
این بیماری به دلیل کم‌تحرکی، افزایش وزن و استفاده از غذاهای پرکالری، کم‌فیبر و غذاهای آماده با سس فراوان ایجاد می‌شود. همچنین داشتن حداقل فعالیت‌های فیزیکی و اضافه‌وزن متاسفانه سبب افزایش این بیماری شده است.
اگر این علائم را دارید، شما هم مبتلا به کبد چرب هستید
بسیاری از مبتلایان به انواع کبد چرب، حتی نمی‌دانند که این بیماری را دارند و بعضی اوقات، اصلاً مشکلی برایشان ایجاد نمی‌کند. اما این بدان معنی نیست که باید آن را نادیده بگیرید.
کبد چرب می‌تواند خطر ابتلا به شرایط جدی تری از جمله سیروز (زخم کبد)، نارسایی یا سرطان کبد را افزایش دهد.
این امر به این دلیل است که ایجاد چربی به سلول‌های کبد شما آسیب می‌رساند و باعث التهاب آنها می‌شود.
کبد شما تنها اندام بدن شماست که می‌تواند با جایگزین کردن سلول‌های آسیب دیده قدیمی با سلول‌های جدید، خود را بازسازی کند.
علائم کبد چرب در صورت و پوست شما هم نمایان می شود.
بعد سالها یا دهه ها ممکن است با پیشرفت بیماری، مشکلاتی چون موارد زیر در فرد مبتلا بروز نماید:
-
خستگی
-
کاهش وزن و اشتها
-
ضعف
-
تهوع
-
سردرگمی، اختلال در قضاوت، مشکلات در تمرکز
-
درد در مرکز و یا قسمت بالایی سمت راست شک
-
بزرگ شدن کبد
-
تغییر رنگ و تیره شدن یک تکه از پوست که معمولا در گردن و یا در زیر بغل بروز می کند.
مهم ترین نشانه هایی که از اختلال در کبدتان خبر می دهند
اگر بیماری تا نارسایی کبد (Liver failure) و سیروز یا التهاب شدید کبدی پیشرفت کند، علایم کبد چرب به شرح زیر است و نیاز به درمانی سریع کبد چرب خود خواهید داشت:
| رنگ چشم های تان به زردی می گراید. |
| شکم تان از آب پر می شود. |
| به یکی از هپاتیت های A، B یا C مبتلا هستید. |
| در بدن تان احساس خارش دائمی می کنید. |
| مدام خسته هستید. |
| اضافه وزن دارید. |
| سردرگم و فراموشکار شده اید. |
از انواع کبد چرب چه میدانید؟
کبد چرب غیر الکلی
در چنین شرایطی، تفکیک و تجزیه چربی توسط کبد به سختی انجام می شود، به همین خاطر چربی در کبد انباشته خواهد شد.
در این حالت کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل می‌شود و با جمع شدن چربی در بافت‌های کبد، فرد دچار کبد چرب می‌گردد.
این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص می‌شود که ۱۰ درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد و خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی می‌گردد.
کبد چرب الکلی
این نوع از بیماری، اولین مرحله از بیماری کبد چرب مرتبط با مصرف الکل می باشد. مصرف بیش از حد الکل به کبد آسیب می زند و در نتیجه، کبد قادر به تفکیک و تجزیه چربی ها نخواهد بود.
بهترین درمان کبد چرب الکلی، ترک الکل است. در صورتی که مصرف الکل به مدت شش هفته و یا بیشتر کنار گذاشته شود، شاهد بهبود علائم خواهیم بود.
استاتو هپاتیت غیرالکلی (NASH) و استاتو هپاتیت الکلی
افرادی که الکل کمی مصرف کرده یا اصلا مصرف نمی کنند به این بیماری از انواع کبد چرب که بسیار شبیه بیماری کبد چرب الکلی است دچار می شوند.
-
استاتو هپاتیت غیرالکلی یا NASH می تواند به تخریب دائمی کبد منجر شود.
-
استئات هپاتیت غیر الکلی (NASH) التهاب کبد و آسیب‌های ناشی از تجمع چربی در کبد است.
در بسیاری از افراد تجمع چربی در کبد وجود دارد و برای اکثر افراد باعث ایجاد علائم و مشکلی نمی‌شود.
اما در برخی افراد، چربی باعث التهاب شده و به سلول‌های کبد آسیب می رساند. به دلیل صدمه و آسیب، کبد همانطور که باید عمل نمی‌کند.
کبد چرب دوران بارداری
این حالت عمدتا در سه ماهه سوم بارداری مشاهده می شود و با علائم زیر همراه می باشد:
-
درد در قسمت فوقانی و راست شکم
-
سردرد
-
خستگی
-
کاهش اشتها
-
زردی
کبد چرب حاملگی (Acute Fatty Liver of Pregnancy) که به اختصار به آن AFLP می گویند، یک اختلال نسبتا نادر است که تنها در بارداری انسان رخ می دهد.
به عقیده محققین، کبد چرب بارداری، تنها در یک نفر از هر ۱۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ بارداری در سال، رخ می دهد.
این بیماری در بارداری های دوقلویی بیشتر از تک جنینی و در جنین های پسر بیشتر از دختر، اتفاق می افتد.
این علائم معمولا چند هفته بعد از زایمان بهبود می یابد و عوارضی هم نخواهد داشت.
برای درمان کبد چرب، باید عوامل ایجاد آن را بدانید!
در حال حاضر ۳۰ تا ۴۰درصد بیمارانی که به متخصصان مراجعه می‌کنند به نحوی کبد چرب در آنها دیده می‌شود.
درگیری کبدی از جمله مضرات مصرف مواد غذایی نامناسب و عدم فعالیت فیزیکی با گسترش زندگی ماشینی امروز است و با وزن بیمار ارتباط مستقیم دارد.
از مهمترین دلایل بیماری کبدی، مصرف مشروبات الکلی است.
از دیگر موارد مهمی که می توان به آن اشاره نمود:
-
مصرف داروهایی همچون آسپرین، داروهای استروئیدی، تاموکسیفن و تتراسیکلین
-
باداری
-
مسمومیت
-
سوءتغذیه
-
کلسترول خون بالا
-
سندرم تخمدان پلی کیستیک
-
کم کاری تیروئید
-
اضافه شدن چربی های بدن و در نتیجه افزایش وزن
-
بیماران دیابتی
-
افراد با چربی و فشارخون بالا
-
افراد دارای چربی شکم اضافی
-
تشخیص کبد چرب
معاینات فیزیکی
التهاب کبد از طریق بررسی و معاینه فیزیکی شکم و بزرگ شدن کبد امکان پذیر می باشد. با این حال، ممکن است در برخی موارد علامتی از بزرگ شدن کبد دیده نشود.
مواردی مانند خستگی، کاهش اشتها، مصرف دارو و مکمل را حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
آزمایش خون جهت تشخیص کبد چرب
با انجام آزمایش خون، میزان و سطح آنزیم های کبدی بررسی می شود. در صورت ابتلا به کبد چرب، سطح آنزیم های کبدی افزایش می یابد.
اما این قبیل تست ها، تشخیص قطعی را نشان نمی دهند و بررسی های بیشتر جهت یافتن علت بروز التهاب در کبد نیاز می باشد.
آزمایش ها و تست هایی که برای مشخص کردن ابتلا به کبد چرب استفاده می‌شوند، شامل:
آزمایش خون، که شامل تست عملکرد آنزیم های کبدی می‌شود.
تصویر برداری، که از طریق روش های مختلف همچون CT اسکن و اولتراسوند و یا ام آر ای (MRI) انجام می‌شود.
آزمایش بافت های کبدی، که با یک سوزن کوچک بخش کوچکی از کبد برای انجام آزمایش برای تشخیص برداشته می‌شود
تست های عکس برداری
اولتراسوند، سی تی اسکن و MRI از جمله روش هایی هستند که به تشخیص وجود چربی در کبد کمک می کنند. نکته ای که وجود دارد این است که این قبیل تست ها میزان و درصد آسیب را نشان نمی دهند.
بیوپسی از بافت کبد
بیوپسی، یکی از بهترین روش ها در تعیین شدت بیماری می باشد. جهت انجام آن، پزشک سوزنی را وارد بافت کبد می کند و تکه کوچکی از بافت را جهت بررسی های بیشتر بر می دارد. با این کار، علت بروز بیماری نیز مشخص خواهد شد.
۴ گرید کبد چرب
کبد چرب ۴ سطح مختلف دارد، کبد چرب گرید ۱، کبد چرب گرید ۲، کبد چرب گرید ۳ (فیبروز کبدی) و گرید ۴ کبد چرب (سیروز کبدی) می‌باشد.
در هر کدام از این سطح‌ها کبد شرایط مختلفی دارد و هرچقدر عدد گرید بیشتر باشد، وضعیت کبد وخیم‌تر است.
گرید ۱ کبد چرب
ساده‌ترین نوع بیماری است که دلیل آن خوردن مواد غذایی ناسالم است. البته درمان گرید ۱ کبد چرب با افزایش فعالیت‌های روزانه و استفاده از مواد دارویی امکانپذیر است اما باید بدانید که برای افراد کهنسال کمی خطرناک به نظر می‌رسد.
گرید ۲ کبد چرب
در این حالت وضعیت بیمار کمی سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود به گونه ای که برای درمان کبد چرب گرید ۲ ، بیمار باید زیر نظر پزشک معالج قرار گیرد.
این حالت از بیماری، رژیم غذایی خاص خود را نیز دارد.
گرید ۳ کبد چرب
درمان گرید ۳ کبد چرب، تنها با بهبود سبک زندگی امکانپذیر نخواهد بود البته این هشداری است برای افراد دارای کبد چرب گرید ۲ که در درمان بیماری خود سهل انگاری می‌کنند.
گرید ۴ کبد چرب
این بخش از بیماری که به سیروز کبدی معروف است، درمان گرید ۴ کبد چرب احتیاج به پیوند کبد برای فرد بیمار دارد.
سخن پایانی
در مواردی که چاقی و اضافه وزن، علت بروز کبد چرب باشد، از بیمار خواسته می شود فعالیت و تحرک بدنی بیشتری داشته باشد و برخی خوراکی ها را از رژیم غذایی خود حذف کند.
کاهش مصرف کالری نیز از جمله راه های موثر در کاهش وزن و بهبود بیماری می باشد.
ایجاد تغییر در سبک زندگی، داشتن رژیم غذایی سالم و مصرف میوه و سبزیجات تازه، به بهبود بیماری بسیار کمک می کنند.
در بسیاری موارد، کبد چرب تبدیل به یک بیماری سخت و مزمن نمی شود. کبد به تنهایی قادر به رفع این اختلال می باشد، به شرطی که خود فرد به درمان مواردی مانند دیابت، کلسترول بالا و چاقی اهمیت بدهد.
منابع:
بیشتر بخوانید:
اندام هایی که می توانند نباشند
