تغذیه مادر در دوران شیردهی چه تاثیری بر قد نوزاد دارد؟

یکی از مهم ترین دوران رشد کودک، دوران نوزادی و کودکی است. در ۶ ماهه اول، نوزاد تمامی نیاز بدنش را از شیر مادر دریافت می‌کند در نتیجه مسلماً کیفیت شیر مادر در این دوران از اهمیت ویژه ای برخوردار است و مادران حتماً باید یک رژیم غذایی مقوی و سالم را داشته باشند. در این مقاله سعی کردیم به نکات تغذیه سالم مادران و همچنین اثر آن بر سلامت و رشد کودک بپردازیم.

همانطور که می دانید رشد کودک از جنینی شروع می شود که رشد قدی کودک را هم شامل می شود در نتیجه تغذیه مادر چه در دوران بارداری و چه در دوران شیردهی از نظر رشد قدی کودک از اهمیت زیادی برخوردار است. همانطور که گفتیم رشد قدی از جنینی شروع می شود و ما باید از همان زمان مراقبت های تغذیه ای را شروع کنیم تا کودک ما به قد بلندتری برسد.

در مقالات قبلی هم ذکر کردیم که قد به عواملی مانند ژنتیک، تغذیه مناسب، هورمون ها و خوابی منظم بستگی دارد و حال میگوییم تغذیه مادر می‌تواند اثر مثبتی بر رشد قدی کودک داشته باشد. با تحقیقات زیادی که انجام شده، محققان به این نتیجه رسیده اند که مادرانی با رژیم غذایی فقیر بدون ریزمغذی ها و همچنین استعمال دخانیات، کودکان قد کوتاه و کم وزن در هنگام تولد داشته اند. بهتر است مادر در دوران بارداری از همه گروه های غذایی به میزان کافی استفاده کند. در این دوران باید تمامی ریز مغذی ها به میزان کافی به بدن مادر برسد.

فرمول قد پسران را می توان به این صورت محاسبه کرد: "میانگین قد پدر و مادر به اضافه 6.5 سانتیمتر" و این فرمول برای دختران به این صورت محاسبه می شود: "میانگین قد پدر و مادر منهای 6.5 سانتیمتر". رشد قدی در همه انسان ها متفاوت است و هر فرد یک حداکثر و حداقل رشد قدی را دارد که از همان زمان تولد همراه او است. یعنی یک حداکثر رشدی دارد که می تواند با رعایت کردن موارد خاصی به آن برسد و حداقل رشدی که در صورت رعایت نکردن موارد موثر، در آن قد می ماند.

یکی از راههای رفتن به سمت رشد حداکثری، تغذیه مناسب است اما مسلما اگر تغذیه را عالی هم در نظر بگیریم، باز نمی توانیم از حداکثری رشد خود بگذریم تغذیه می تواند شما را بین رنج حداکثری و حداقلی جابه جا کند. یکی از مشکلات رشد قدی وجود محدوده زمانی است. یعنی شما در تمام عمر خود رشد قد را نخواهید داشت و نمی‌توانید مدت زمان بسیار طولانی از مرز حداقلی به حداکثری برسید. شروع این محدوده همان روز ابتدای بارداری است که اگر تغذیه مادر به خوبی رعایت شود، کودک در هنگام تولد با قد و وزنی مطلوب خودش، به دنیا می آید و انتهای این محدوده زمانی بسته شدن صفحات رشد است.

در زمان بلوغ جنسی، پسران و دختران هر دو با یک جهش شدید قدی روبه‌رو می‌شوند و پس از گذشتن از دوران بلوغ، تنها ۷ تا ۸ سانت به قد آنها اضافه می شود.

تغذیه مناسب

منظور از تغذیه مناسب، تغذیه ای است که همه گروه های غذایی، چه درشت مغذی ها و چه ریز مغذی ها را در خود داشته باشد. درشت مغذی هایی مانند چربی ها، مواد قندی و پروتئین ها که انرژی مورد نیاز بدن را برای سوخت و ساز در اختیار آن قرار می‌دهند و همچنین ریزمغذی هایی مانند مواد معدنی مانند کلسیم، روی و منیزیم.

هورمون رشد

بهترین راه رسیدن به یک قد مناسب این است که کودک را بر روی محور طبیعی خود او نگه داریم. ترشح هورمون رشد متاثر از تغذیه و خواب مناسب است که تغذیه نقش بسیار اساسی در این رابطه دارد. اگر در برنامه غذایی کودک گلوکز و مواد قندی زیادی باشد هورمون رشد کاهش پیدا می‌کند و اگر پروتئین در تغذیه کودک زیادتر باشد، هورمون رشد بیشتر ترشح می شود.

امروزه تبلیغات بسیار زیادی در زمینه قرص های افزایش قد مشاهده می کنیم که اگر قرص های تایید شده باشند، تنها شامل مواد معدنی ویتامین‌ها هستند که با قیمت چند برابری به شما فروخته می‌شوند در حالی که همین مواد را می‌توانیدبه وسیله یک برنامه غذایی مناسب دریافت کنید.

عوامل موثر در رشد

درست است که غلات یکی از راه های رساندن انرژی مورد نیاز به بدن هستند و می توان آنها را در بخش پروتئینها هم قرار داد و در کنار آن مواد معدنی و ویتامین هایی را هم به بدن می رسانند اما امروزه نان هایی که از غلات تهیه شده و آردشان به درستی تخمیر نمی شوند، مانع جذب روی می‌شوند و به دنبال آن کوتاه قدی را برای کودک بوجود می آورند.

میوه ها و سبزی ها بسیار اثر مثبتی بر روی قد کودک دارند. آنها می‌توانند مواد معدنی و ویتامین‌ها را در اختیار بدن قرار دهند. همچنین می توانند ویتامین A را تامین کنند که یکی از دلایل کوتاه قدی کودکان به کمبود ویتامین A در رژیم غذایی آنها برمی گردد. ویتامین A را می توان با مصرف منابعی چون زرد آلو، اسفناج و طالبی، تامین کرد.

وجود کلسیم در بدن بسیار ضروری است که خود باعث رشد طولی استخوان می شود. منابع مهم کلسیم شیر، پنیر، ماست و انواع کلم است که بهتر است قبل از دوران نوجوانی و بلوغ از این مواد در برنامه غذایی به میزان کافی استفاده کرد.

نمی توان از نور خورشید و ویتامین D هم غافل ماند. همانطور که می دانید نمی توان تمام ویتامین D مورد نیاز را از نور خورشید جذب کرد و مقداری از آن را هم می توان با مصرف مواد غذایی مانند خامه، تخم مرغ، کره و شیر دریافت کرد.

یکی از موارد بسیار مهم در رشد قدی کودک، تناسب اندام او است. تحقیقات نشان داده هر چه وزن بالاتر باشد و کودک دچار اضافه وزن باشد، به همان میزان ممکن است زودتر به زمان بلوغ برسد و جلوی رشد قدی اش گرفته شود.